Latarnia morska w Kołobrzegu

Latarnia Morska w Kołobrzegu

Będąc małym dzieckiem, często rysowałam latarnie morskie wzniesione na potężnych skałach, o które z olbrzymią siłą rozbijały się fale morskie. Później, jako nastolatka, po przeczytaniu „Latarnika”, ubolewałam nad losem ludzi, którzy poświęcili swoje życie w imię bezpieczeństwa i życia innych. Obecnie, kiedy światło latarni morskich ma właściwie wymiar symboliczny, gdyż wszystkie jednostki pływające posiadają nowoczesne systemy nawigacyjne i bez problemu potrafią wpłynąć do portu, latarnie morskie stały się swoistymi pomnikami, opowiadającymi historię ludzi morza.

Latarnia morska w Kołobrzegu jest pod wieloma względami wyjątkowa. Została wzniesiona jako pomnik poświęcony żołnierzom polskim i radzieckim, którzy zginęli w czasie walk o Kołobrzeg w marcu 1945 roku. Jest jednym z najbardziej charakterystycznych symboli miasta, świadkiem powojennych losów kołobrzeskiego portu.

Latarnia morska w Kołobrzegu – historia

Mimo, iż Kołobrzeg od początku swego istnienia był miastem portowym, to tradycje związane z naprowadzaniem światłem nie są aż tak odległe. Dopiero w 1666 roku, na wieżyczce budynku zarządu portu zaczęto zapalać widoczne z morza światło, ale tylko wówczas, gdy jakaś załoga statku chciała zawinąć do portu nad Parsętą.

200 lat później, w 1866 roku, na budynku stacji pilotów, znajdującym się u nasady falochronu wschodniego, stanął maszt i od tej pory światło latarni paliło się każdej nocy. Na szczyt masztu wciągana była lampa z optyką Fresnela, zasilana olejem rzepakowym. Białe światło umieszczone było na wysokości 7,8 m n.p.m. i widoczne było z odległości 5 Mm. Trzydzieści lat później światło rozbłyskiwało z wysokości 8,6 m. n.p.m. i zmieniło barwę na czerwoną.

W 1899 roku, przy istniejącym do dziś Forcie Ujście, wzniesiona została nowa stacja pilotów. Budynek przypominał  niewielki zamek, posiadający wysoką, 25 metrową wieżę. Była to lekka konstrukcja ryglowa, połączona niewielkim mostkiem z Fortem Ujście. Drewniany szkielet budynku wypełniony został cegłą, pomalowaną na jasny brąz. Nową laternę umieszczono na wysokości 14 m n.p.m., a jej światło widoczne było na odległość 8 Mm.

W 1909 roku stacja pilotów została całkowicie przebudowana. Delikatną, ryglową konstrukcję zastąpiono masywną budowlą murowaną. Wieża latarni również uległa zmianie. Nadano jej ośmiokątny kształt, a górna część, gdzie zainstalowana była lampa, otoczona została balkonem. Światło latarni morskiej znajdowało się na wysokości 25 m n.p.m. i miało zasięg 12 Mm. Całość miała jasno żółtą barwę.

13 marca 1945 roku latarnia morska w Kołobrzegu została wysadzona w powietrze. Komendant portu uznał ją za doskonały punkt orientacyjny dla nacierających wojsk. Cztery dni później, po zdobyciu miasta przez polskich żołnierzy, w miejscu gdzie stała latarnia morska odbyły się uroczystości zaślubin Polski z morzem.

Latarnia morska w Kołobrzegu po wojnie

Obecna latarnia morska w Kołobrzegu została wzniesiona jako pierwszy budynek w powojennym mieście. Uruchomiono ją już 11 listopada 1945 roku. Powstała z inicjatywy garnizonu radzieckiego, który w tym czasie stacjonował w mieście. Decyzja o budowie latarni zapadła bez porozumienia ze stroną polską. W myśl rosyjskich projektantów stanęła ona nie przed Fortem Ujście lecz bezpośrednio na forcie. Latarnię wznosili niemieccy jeńcy wojenni. Do budowy wieży latarni użyto cegieł pochodzących ze zniszczonych budynków w mieście, natomiast do zaprawy wykorzystany został piasek plażowy.

Nowo powstała latarnia nie pełniła jedynie funkcji nawigacyjnej. Stała się symbolem radzieckiej dominacji nad niemieckim najeźdźcą. W tym celu na szczycie wieży umieszczona została duża, podświetlona na czerwono, gwiazda radziecka, która pełniła funkcję nawigacyjną, a od strony południowej wyeksponowano daty 1941 – 1945 jako symbol wielkiej wojny ojczyźnianej. Do dnia dzisiejszego na wieży latarni, od strony wejścia do portu widnieje dużych rozmiarów metaloplastyka, przedstawiająca hełm, pepeszę, sierp i młot. Wzbudza ona wiele kontrowersji wśród części kołobrzeżan i turystów, którzy twierdzą, iż tego typu symbole powinny być usuwane. Stało się tak m.in. w przypadku metalowego medalionu, umieszczonego na wieży. Został on zdemontowany i przeniesiony do Muzeum Trzech Kultur i Trzech Armii, które mieści się w pensjonacie „Bukowina” w Podczelu. Podobny los spotkał czerwoną gwiazdę ze szczytu latarni. Została ona zastąpiona znormalizowanym światłem nawigacyjnym.

W trakcie budowy latarni morskiej, na Forcie Ujście pojawiły się też dwie, duże tablice. Jedna z napisem w języku polskim, druga –  rosyjskim. Zawierały one napis: „Wieczną pamięć bohaterom poległym w walce z faszystowską Germanią za wolność i nieodległość Radzieckiego Związku i demokratycznej Polski”. Z biegiem lat, treść zawarta na tablicach uległa zmianie. Dziś w tym samym miejscu możemy przeczytać: „Bohaterom poległym w walce z najeźdźcą hitlerowskim o wolność i niepodległość”. O tym, iż nie jest to tekst oryginalny może świadczyć fakt, iż duża część płyty pozostaje pusta. Tekst w języku rosyjskim usunięty został całkowicie. W jego miejscu zobaczyć dziś można herb Kołobrzegu.

Wraz z budową latarni, na  Forcie Ujście, powstał niewielki cmentarz wojenny. Otwarto go 1 listopada 1945 roku. Spoczęło tu 46 radzieckich i 16 polskich żołnierzy. Pochowana tu była m.in. ppor. Emilia Gierczak, która zginęła w przeddzień zakończenia walk o Kołobrzeg. Dopiero 27 kwietnia 1963 roku wszystkie mogiły ekshumowano i przeniesiono na cmentarz wojenny w Zieleniewie.

Latarnia morska w Kołobrzegu obecnie

Dane techniczne:

Wysokość latarni – 26 m

Wysokość światła latarni – 36,5 m n.p.m.

Zasięg światła latarni morskiej – 16 Mm

Okres świecenia światła – 3 sekundy ( 1 sek. światło, 2 sek. przerwa)

Światło latarni morskiej w Kołobrzegu pochodzi z laterny, w której znajduje się  urządzenie typu PRB – 21. Składa się ono z połączonych ze sobą paneli, które tworzą dwa pięciokąty. Na każdej paneli umieszczone są po dwie (200 Watowe) żarówki. Całość ustawiona jest na obrotowym stole. Dzięki temu, iż pięciokątne panele ustawione są względem siebie o 36 stopni, urządzenie świeci światłem przerywanym.

Latarnia morska w Kołobrzegu jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych budowli miasta i jedną z najciekawszych atrakcji. Na jej szczyt prowadzi 109 schodów. Wspinaczka nie jest zbyt uciążliwa, gdyż stopnie są dosyć łagodne. Poradzą sobie z nimi nawet dwulatki. Widok, jaki rozpościera się z jej tarasu, jest zachwycający: morze, port, park nadmorski, miasto z potężną bryłą kolegiaty.

Latarnia morska w Kołobrzegu – godziny otwarcia

Latarnia morska w Kołobrzegu udostępniona jest do zwiedzania przez cały rok.

Lipiec, sierpień – czynna jest codziennie od 10.00 do zachodu słońca.

Kwiecień, maj, czerwiec, wrzesień, październik – czynna od 10.00 do 17.00.

Styczeń, luty, marzec, listopad, grudzień – czynna w piątki, soboty, niedziele od 11.00 do 16.00

Latarnia morska w Kołobrzegu – cennik

Bilet normalny: 8 zł

Bilet ulgowy: 6 zł

Bilety sprzedawane są przy samym wejściu do latarni. Zakupiony bilet upoważnia do wstępu do Muzeum Minerałów.

W latarni morskiej mieści się również Muzeum Modeli Statków. Wstęp do muzeum jest dodatkowo płatny (15 zł dorośli, 10 zł dzieci).

Latarnia morska w Kołobrzegu – jak dojechać?

Niestety w sezonie letnim zaparkowanie auta w dzielnicy portowej graniczy z cudem. Najlepiej więc pozostawić samochód na jednym z parkingów miejskich. Najbliższy, bezpłatny parking zlokalizowany jest przy ul. Śliwińskiego (ok. 1,9 km od latarni). Płatne miejsca postojowe w porcie znajdują się wzdłuż ulic: Portowej (jest tu też płatny parking), Spacerowej, Towarowej i Obrońców Westerplatte.